Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Tekirdağ İl Kadın Kolları Başkanı Nurten Yontar, mübadele ile ilgili konuştu. Büyük acıların yaşandığını söyleyen CHP’li Yontar, memleket hasreti ve özlemiyle geçen 99 yıl nedeniyle mübadele sırasında acı çekenleri selamladı.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Tekirdağ İl Kadın Kolları Başkanı Nurten Yontar, Türkiye ve Yunanistan arasında gerçekleşen mübadelenin 99’uncu yılı nedeniyle açıklamalarda bulundu. Mübadelenin nasıl ve hangi şartlarda yaşandığını anlatan CHP’li Yontar şu ifadeleri kullandı:
“MÜBADELENİN ANA KISTASI DİN OLMUŞTUR”
Bundan tam 99 yıl önce, 30 Ocak 1923 tarihinde, Lozan Antlaşmasına ek olarak yapılan Türkiye Cumhuriyeti ile Yunan hükümeti arasında, Türkiye’de yerleşik Rum Ortodokslar ile Yunanistan’da yerleşik Türk-Müslümanların zorunlu göçünü öngören Mübadele Sözleşmesi imzalandı. 1 Mayıs 1923 tarihinden itibaren de sözleşme kapsamındaki insanlar zorunlu göçe tabi tutulmuşlardır. Bu sözleşme ile göçlerin yolu açıldı ve 1 milyon 200 bin Ortodoks-Hristiyan, Anadolu’dan Yunanistan’a, 500 bin Türk-Müslüman da Yunanistan’dan Türkiye Cumhuriyeti’ne göç etmişlerdir. Mübadele kapsamına giren kişiler arasındaki ayrımın ana kıstası, ırk ya da dil değil din olmuştur.
“MÜBADELENİN EN ÖNEMLİ SONUÇLARI PSİKOLOJİK, SOSYAL VE EKONOMİKTİ”
“Mübadelenin en önemli sonuçları ise psikolojik, sosyal ve ekonomikti. İki milyona yakın nüfus doğup büyüdükleri, ekip biçtikleri toprakları, evlerini, kutsal mekanlarını, sevdiklerinin mezarlarını yani geçmişlerini terk etmek zorunda bırakılmışlardır. Bu acı her iki milletin de evlatlarının yaşadığı çift taraflı bir acı olmuştur. Bunlar psikolojik travmalara neden oldu. Uyum sorunu özellikle Yunanistan’a göç eden Rumlar arasında yaşandı ve bu mübadillerin büyük çoğunluğu Avrupa ve Amerika’ya göç etmek zorunda kaldı. Mübadiller Yunanistan’da barınma problemleri de yaşadı. Yunanistan’ı terk eden Müslümanların evlerine ancak yüzde 40’ı yerleştirilebildi. Gelen ve giden mübadillerin sosyal durumları da farklıydı. Türkiye’den giden mübadillerin büyük kısmı şehirli, Yunanistan’dan gelenler köylüydü. Türkiye’de de başarılı bir iskân politikası gerçekleştirilemedi.”
“ACININ DİNİ, DİLİ VE MİLLETİ YOKTUR”
“Zorunlu göç, yalnızca göç eden insanlara değil, göç edilen toplumda da büyük bir ekonomik yük getirmiştir ve bu sıkıntıları yalnızca göç edenler değil, göç edilen yerdeki insanlar da yaşamıştır. Mübadeleden bu yana 99 yıl geçmesine rağmen hala her iki ülkede yaşayan mübadillerin çocukları, torunları, atalarının yaşadığı, yurt edindiği toprakları ziyaret ederek duygulanıyor. Acının dini, dili, milleti yoktur. Bu da çekilen acıların ortak olduğunu göstermektedir. Bu vesileyle savaşlarda, göç yollarında ve terör saldırılarında yaşamlarını yitirenleri saygı ve rahmetle anıyor, çekilen bu acılar bir daha yaşanmasın diyoruz.”